İstanbul’un Küçükçekmece ilçesindeki Gazeteciler Cemiyeti Ortaokulu’nda eğitim gören iki Roman kardeş, sınıf arkadaşlarının kendileriyle dalga geçtiklerini, ırkçı söylemlere maruz kaldıklarını aylarca ailesinden sakladı. İki çocuğunun bir süredir okula gitmediğini fark eden baba nedenini sorunca gerçek ortaya çıktı: “Okula götürdüğümüz yemeklerle dalga geçiyorlar. Roman olduğumuz için hakaret ediyorlar…” Bu sözler üzerine baba, okul müdürüyle görüşmek istedi, ancak başarılı olamadı.
Aile bunun üzerine Romani Godi Derneği’nden yardım istedi. Derneğin avukatı Suzan Vargün, ailenin talebiyle mahkemeye başvuruda bulundu.
HAKİMLİĞE BAŞVURU
Suzan Vargün, Küçükçekmece Nöbetçi Çocuk Hakimliği’ne eğitim tedbiri talebinde bulundu. Vargün yaptığı başvuruda şu ifadeleri kullandı: “Müvekkillerim okulda sürekli sınıf arkadaşları tarafından akran zorbalığına ve Roman olmalarından dolayı etnik temelli ayrımcılığa maruz kalmışlardır. Müvekkillerim yaşadıkları akran zorbalığı ve etnik temelli ayrımcılıktan dolayı okula gitmek istemediklerini, psikolojilerinin etkilendiğini bu durumlardan dolayı ağlama krizine girdiklerini söylemişlerdir. Müvekkiller, yaşanan bu durum üzerine neredeyse 2 aydır okula gitmemekte olup yaşadıkları ayrımcılıktan dolayı okul hayatından uzaklaştılar. Müvekkillerin ebeveynleri tarafından defalarca sınıf öğretmenleriyle görüşülmesine rağmen bir çözüm sunulmamış ve okul müdürü ile görüşme yaptırılmadı.”
OKUL MÜDÜRÜNÜN BİLGİSİ YOK
Çocukların babası, dernek aracılığıyla Gazeteciler Cemiyeti Ortaokulu’na giderek okul müdürüyle görüşmek için yine şansını denedi ve nihayet görüşme gerçekleşti. Okul müdürü, çocukların uzun zamandır okula gelmediği konusunda bilgisinin olmadığını, yaşanan ayrımcılığın da kendisine bildirilmediğiniileri sürdü. Aile bunun üzerine çocukların yaşadığı ayrımcılık ve akran zorbalığını gerekçe göstererek Küçükçekmece İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne başvurdu. Küçükçekmece İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ise nakil başvuru talebini reddetti.
SORUŞTURMA TALEBİ
Suzan Vargün, bu gelişmenin üzerine çocuk mahkemesinden eğitim tedbiri talebinden bulunarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na da süreçle ilgili gerekli başvuruyu yaptı: Vargün şunları söyledi: “Aynı zamanda hem CİMER’e hem de Kamu Denetçiliği Kurumu’na (KDK) başvuru yaptık. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na yapılan başvuru olumlu sonuçlandı ve çocukların talebi olan yeni okula nakil işlemi gerçekleşti. Talebimizin diğer noktasında ise okul içerisinde yaşanan ayrımcılık ve akran zorbalığına karşı gerekli tedbirleri ve müdahaleyi gerçekleştirmeyen ilgili kamu personelleri ve okul idaresi hakkında idari soruşturma başlatılması için Küçükçekmece İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne de başvuru yaptık. Ayrıca süreçte rol alması gereken diğer bir kurum olan Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na da ayrımcılığın araştırılması ve gerekli önlemlerin alınması için başvuru hazırlıkları tamamladık.”
“Romanlar, Türkiye’de derin yoksulluk ve sosyal dışlanmayı en fazla yaşayan grupların başında gelmekte ve bu durum Romanların eğitim hakkına erişim oranın oldukça düşük olmasına, erken okul terkinin ve eğitim sistemine kayıt olan çocukların ise yaygın devamsızlık göstermesine neden olmakta” diyen Vargül şöyle devam etti:
“Büyük resme baktığımız zaman söz konusu ayrımcılık vakalarını birer istisnai durum gibi yaklaşım ayrımcılıkla mücadelenin önündeki en büyük engeldir. Roman çocuklarının yaşadıkları bir açıdan hem işkence ve kötü muamele yasağı ihlali hem de ECRI (Avrupa Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Komitesi)’nin 13 No’lu tavsiye kararında da belirtilen ‘ayrımcı nitelikte taciz’ yaygın bir şekilde karşımıza çıkıyor.”
Avukat Suzan Vargün. ‘ROMAN OLMAYAN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİ…’
Vargün sözlerini şöyle sürdürdü: “ECRI’nin 13 No’lu tavsiye kararında ‘Roman çocuklarının okulda maruz kaldıkları klişeleşmiş ifadeler, ön yargılı yaklaşımlar, ayrımcılığın önlenmesi ve bunlarla mücadele amacıyla, Roman olmayan çocukların ebeveynlerinin bilinçlendirilmeleri ve öğretim elemanlarının özellikle de kültürlerarası eğitim konusunda eğitilmeleri için tedbirleri almalarını’ gerektiği tavsiye bulunmakta. Son olarak somut olayla etkin bir şekilde mücadele edilmesi için yaşananların birer istisna hal olmadığı gerçeği ve okul ortamında, eğitim sisteminde Roman çocukların maruz kaldığı ayrımcı muamelenin ilgili tüm kamu görevlilerinin, okul idarelerinin hatta ilgili tüm bakanlıkların sorumluluğunda. İvedilikle somut olaydaki sorumlular hakkında etkin soruşturma yürütülmeli. Roman Strateji Eylem Planı’na ayrımcılıkla mücadele başlığının eklenmesi ve eğitim sisteminin kapsayıcı eğitime evrilmesi için somut adımların atılması gerekmekte.”
