İstihdam şartıyla verilen devlet destekli ucuz kredilerin şirketler tarafından bol keseden kullanıldığı, ancak kredi karşılığında taahhüt edilen işsizlerin büyük bölümünün işe alınmadığı ortaya çıktı. İşsizliğin azaltılması amacıyla 2019 yılında İstihdam Odaklı Destek (İTOD) Paketi adı altında cazip bir kredi paketi açıldı.
5 İŞSİZ İÇİN 1 MİLYON LİRA
Paket çerçevesinde, yeni işe alacakları her bir işsize karşılık olarak firmalara 5 bin TL ile 200 bin TL arasında kredi verilecekti. Buna göre imalat sanayinde çalışan bir firmaya, örneğin 5 işsizi işe alması halinde toplamda 1 milyon lira ucuz kredi verilecekti. Temizlik firmalarının alacağı her bir işçiye karşılık ise 5 bin lira kredi dağıtılacaktı. Ancak kredilerin amaç dışı kullanılması ve istihdam taahhütlerinin yerine getirilmemesi üzerine paket 2020 sonunda rafa kaldırıldı. İTOD Paketi’nde yaşanan suistimallerin bir bölümü, Vakıfbank’ın 2020 yılı hesaplarını inceleyen Sayıştay’ın raporlarıyla ortaya çıktı.
4.8 MİLYAR LİRA VERİLMİŞ
Bu paket kapsamında 2020 yılında Vakıfbank üzerinden 6 bin müşteriye toplam 13 milyar 222 milyon lira kredi kullandırıldığını belirleyen Sayıştay, ilave istihdam taahhüdü karşılığı kullandırılan 1 milyon TL ve üzerindeki kredileri incelemeye aldı. İnceleme sonucunda, toplamda 39 bin 924 işsizi işe alacağını taahhüt eden 2 bin 433 firmaya 4 milyar 818 milyon lira tutarında ucuz kredi verildiği, ancak bu firmaların sadece 10 bin 715 kişiyi işe aldığı, söz verilen 29 bin 209 işsize ise iş vermediği tespit edildi.
Koşula uymayan firmalara ceza bile uygulanmamış
Sayıştay, işsizlere iş vereceği vaadiyle devletten ucuz kredi kullanan ancak istihdam taahhütlerini yerine getirmeyen firmalara ceza verilmediğini de tespit etti. Sayıştay raporunda, ucuz krediyi kullandığı halde 29 bin 209 işsize iş vermeyen firmalara toplamda 33 milyon 241 bin lira ceza uygulanması gerektiğini, ancak firmalara böyle bir cezanın verilmediğini bildirdi. Sayıştay, istihdam taahhütlerinin yerine getirilmesi ya da cezaların uygulanması için görev verdi.
